Om even lekker in het tijdgevoel te komen
Bezonken rood is een boek vol zelfmedelijden en antidepressiva.
Het verhaal van een ex-kampgevangene en zijn kampsyndroom vult de pagina’s met verschillende
anekdotes vol gruwelijke scenes. Jeroen
Brouwers heeft in detail alle misselijkmakende gruwelijkheden van de
jappenkampen beschreven en verteld daardoorheen ook nog eens het verhaal over
het verlies van zijn moeder en zijn afschuw voor de ‘geschonden’ vrouw. Een roman met historische feiten, dat is hoe
bezonken rood werd omschreven. Op deze omschrijving is veel kritiek geweest,
omdat die historische feiten niet zouden kloppen. Jeroen brouwers heeft na veel geruzie met
verschillende personen zijn uitspraak gedaan over zijn boek. “Ik heb niet
gelogen, ik heb een roman geschreven.” (De Vos, 1982: 45).
Deze uitspraak zou de discussie die over het boek plaats
heeft gevonden uiteindelijk hebben gesust. Maar toch is er een storm van lovende
toch wel slechte kritiek op het boek geleverd. De historische feiten zouden niet accuraat
zijn, sommigen uitspraken zouden niet zijn gezegd en verschillende vreselijke
gebeurtenissen zouden zijn overdreven of zelfs leugens zijn geweest. Zo zou de uitspraak over Hirohito en zijn
gelijkenis tot Hitler onwaar zijn, en zouden verschillende data zoals de film
die Jeroen keek in het boek niet accuraat zijn.
Het idee is toen ontstaan dat
het hele boek bij elkaar was gelogen. Nu kan je denken, waarom is een gelogen
boek slecht? De millennium trilogie was
ook niet waar en toch zijn het zeer goede boeken. Niemand maakte het uit of het
waar was of niet. Echter gaf Rudy Kousbroek niet mee toen er werd verteld dat ‘Bezonken
Rood’ een literaire werk vol va waarheden was. Hij vond dat Brouwers niet
langer door kon gaan met het aanprijzen van zijn boek en de waarheid te
verkopen aan niet wetende zielen. Die waarheid zou namelijk niets meer zijn dan
een verzameling van leugens die een onrealistisch beeld zouden geven van de
kampen.
Na informatie te hebben opgezocht over de kampen en de
situatie door kon ik alleen maar concluderen dat de kampen inderdaad een hel
zouden zijn geweest. De hygiëne was slecht, verschillende ziektes huisden in de
kampen en het voedsel was schaars. In het kader van de Japanse cultuur werden
de kampgevangene slecht behandeld. Als
je een echte strijder was zou je namelijk overwinnen of doodgaan tijdens de
strijd, zo nodig door seppuku te plegen. (eervolle zelfmoord.) Een gevangene zou je als japanner nooit
worden., gevangenen waren slechts verliezers die te laf waren om hun leven te
eindigen. Behalve deze informatie was er
niet veel te vinden over de situaties in de jappenkampen. Weinig is geschreven
over de verscheidene martelingen die moeten hebben plaats gevonden. Dit resulteerde in een soort van begrip voor
de situaties die beschreven zijn in Bezonken Rood. Niemand weet wat daar echt
gebeurd is behalve de mensen die het zelf hebben meegemaakt. Zoals zij die
situaties hebben ervaren zullen zij het doorvertellen aan hun medemens. Het kan
zo zijn dat Jeroen Brouwers als kind die situaties zo heeft beleefd en later in
die extravagante manier heeft opgeschreven. Dit is dan zijn waarheid, zijn
perceptie en oogpunt, daar kunnen wij als lezer niks aan veranderen. Wij
beschouwen slechts zoals hij het wil dat wij het beschouwen. Echter kan ik me
aan de andere kant ook wel inleven in Rudy, want zulke beschouwingen mogen
nooit als de waarheid worden verkocht, omdat het slechts een interpretatie is
van een bepaalde situatie.
Toch vind ik de gehele ruzie om eerlijk te zijn slechts een
kwestie van gezeik. De argumenten die werden gepresenteerd waren niet van veel
inhoud en waren voornamelijk gebaseerd op gevoelens. De gehele discussie is aan
de oppervlakte gebleven en heeft niet veel verandert. Bezonken Rood is een prima boek om te lezen en
geeft inzicht in het hoofd van een ex-gevangenen. Als mensen voortaan een boek
kunnen lezen zonder er een verdere waarde aan te achtten en het gewoon als en
verhaal kunnen zien dan zou dat prachtige kunnen zijn. Voor historische feiten
lees ik in mijn geschiedenisboek en raadpleeg ik wetenschappelijke bronnen.
Voor mijn vermaak en algemene kennis van de mens lees ik boeken.
Bronnen
